Jak skutecznie uczyć się w domu? – 9 sprawdzonych wskazówek

Zaplanowanie nauki pomaga lepiej zorganizować czas. Planuj sesje nauki, ale również przerwy i odpoczynek. Jest to szczególnie przydatne, gdy masz wiele przedmiotów do nauki. Unikniesz przemęczenia, znużenia i wypalenia.

Spisanie wszystkich rzeczy do nauki w formie listy sprawia, że nasze plany nabierają realnych kształtów.

Trzymaj swój harmonogram nauki blisko siebie, aby móc często się do niego odwoływać, kiedy nadejdą gorsze chwile. Zadań nie jest nieskończenie wiele tylko kilka czy kilkanaście.

Ustaw rozsądne limity czasu spędzanego na nauce każdego dnia i podziel duże zagadnienia na sesje i etapy.

Zaznaczanie na liście postępu nauki (np. poprzez skreślanie tego co już zostało zrobione) uzmysławia nam jak wiele udało się już osiągnąć. Czujemy, że cel jest blisko, co sprzyja naszej wytrwałości i motywacji.

Dobrze sprawdza się układanie całotygodniowych planów – zaznaczaj w swoim kalendarzu, liście kolejne przedmioty i zadania na każdy dzień, które musisz wykonać. Zaplanuj też, ile zabiorą ci one czasu. Dzięki temu będziesz mieć spojrzenie na cały tydzień i świadomość ile dokładnie czasu poświęcasz na naukę danego przedmiotu.

Idealnie do tego celu nadaje się darmowa aplikacja Notion.
Znajdziesz tam gotowe szablony, które ułatwiają planowanie i śledzenie postępów.

Jeśli chcesz coś trwale zapamiętać, potrzebujesz podejść do tego aktywnie. Samo czytanie, wysłuchanie wykładu czy obejrzenie wideo jest niewystarczające.

Żeby lepiej zrozumieć i zapamiętać to czego się uczysz, potrzebujesz to w jakiś sposób przekształcić( tzw. elaboracja), opracować lub zastosować w praktyce.

Skuteczna jest reorganizacja poznawanych informacji np. poprzez nadawanie im jakiegoś porządku, grupowanie w kategorie, analizowanie, krytykowanie.

Aby nauka była maksymalnie efektywna należy zadawać sobie pytania zarówno przed, w trakcie jak i po zakończeniu nauki. Pomaga to nie tylko nadać kierunek sesji uczenia się, ale także utrzymać się na właściwej drodze i zastanowić się, co można poprawić podczas kolejnej sesji nauki!

Więcej na temat efektywnej nauki przeczytasz tutaj: Jak się uczyć – 9 najważniejszych zasad skutecznej nauki
Tutaj przeczytasz o efektywnej strategii nauki 2PC2P: Jak się uczyć żeby się nauczyć

ProTipy | Nauka Aktywna | Jak skutecznie uczyć się w domu:
Pytania, które należy zadać sobie przed rozpoczęciem nauki:

• Czego chcę się nauczyć?
• Co już wiem na ten temat?

Pytania, które należy zadać sobie podczas nauki:
• Jak te informacje mieszczą się w szerszym kontekście?
• Czy rozumiem to, co właśnie przeczytałem?
• Jak mogę to sparafrazować?
• Czy są jakieś słowa kluczowe lub idee, które muszę zapisać? Dlaczego te słowa i idee są ważne?

Pytania, które należy zadać sobie po nauce:
• Czego nauczyłem się w trakcie tej sesji nauki?
• Co muszę sprawdzić lub czego się nauczyć następnym razem?

Systematyczność i rutyna podczas nauki w domu sprzyjają utrzymaniu koncentracji i zapobiegają odwlekaniu nauki.

Uczenie się jest procesem, który zużywa dużo zasobów energetycznych organizmu, dlatego mózg będzie szukał sposobów (to te głosy w naszych głowach, które podpowiadają, że wszystko jest łatwiejsze niż nauka), aby unikać tej czynności.

Wyznaczenie stałych godzin nauki w domu zapobiega ciągłemu mówieniu sobie „zaraz, za chwilę, jeszcze trochę” czyli prokrastynacji.

Umysł a właściwie mózg wymaga treningu, jeśli nauczymy go regularności, będziemy w stanie lepiej korzystać z jego możliwości.

Utworzenie z nauki rytuału sprzyja nie tylko koncentracji uwagi, ale także buduje poczucie kontroli i skuteczności, które sprzyjają dobremu samopoczuciu i motywacji do dalszej nauki.

Nawyk nauki w domu o stałych porach pozwoli uniknąć nagromadzenia dużej ilości zadań do zrobienia w krótkim czasie i nauki do późnych godzin wieczornych, czy w nocy ;(

ProTip | Wypracuj Nawyk Nauki | Jak skutecznie uczyć się w domu:
• Uwzględnij porę dnia, w której czujesz się najbardziej produktywny i zmobilizowany. Zmuszanie się do nauki w porach dnia, kiedy czujesz spadek energii, senność i dekoncentrację, nie sprzyja nauce.

Użyj minutnika lub timera, aby śledzić czas nauki i trzymać się wyznaczonego planu.

Ustawienie licznika czasu pomaga skupić się na wykonywanym zadaniu.

Nauka podzielona na określone bloki czasowe wraz z przerwami jest bardziej efektywna niż nauka non stop przez np. 6h.

Używanie minutnika dokładnie wskazuje ile sesji nauki masz już za sobą i kiedy nadchodzi czas na przerwę. Dzięki temu w czasie wolnym od nauki nie będziesz miał poczucia winy, że się nie uczysz i marnujesz czas.

Przerwy w nauce są konieczne! Mózg jest trochę jak procesor, który się przegrzewa w trakcie przetwarzania informacji. Jeżeli pracuje na pełnych obrotach przez 25-30min to potrzebuje min 5 min, aby się schłodził i powrócić do początkowej wydajności. Bez tego będzie popełniał błędy i trudno będzie mu utrzymać koncentrację.

Protip | Kontroluj czas | Jak skutecznie uczyć się w domu:
• Wypróbuj technikę zarządzania czasem nazywaną Pomodoro.  Ucz się w blokach 25 minutowych, które przedzielone są 5 minutowymi przerwami na odpoczynek. Dopiero po czterech 25 minutowych blokach następuje dłuższa przerwa (15-30 minutowa)

Dom zazwyczaj kojarzy nam z odpoczynkiem, relaksem, przyjemnościami. Kiedy musimy poświęcić część naszego domowego czasu na naukę, może być trudno wzbudzić sobie motywację do nauki.

Kolejną przeszkodą jest to, że nauka zazwyczaj nie przekłada na szybkie i przyjemne nagrody, które mogłyby zmotywować mózg do zwiększonego wysiłku. Dlatego trzeba się odwołać do tzw. motywacji wewnętrznej.

Przede wszystkim znajdź ważne powody do nauki. Jeżeli nie będziesz wiedzieć po co i dlaczego się uczysz bardzo trudno będzie wzbudzić w sobie motywację.

Stwórz inspirującą przestrzeń wokół siebie. Dobrze aby miejsce, w którym się uczysz było dla Ciebie inspirujące. Możesz stworzyć plakat motywacyjny, na którym umieścisz inspirujące zdjęcia, cytaty, które będą przypominać Ci o twoich celach, marzeniach do spełnienia.

Jeżeli to możliwe to ucz się lub sprawdzaj swoją wiedzę z innymi. Po prostu znajdź osobę , z którą będziesz mógł systematycznie się spotykać (Skype, live) i wspólnie monitorować postępy w nauce.

Protip | Motywacja | Jak skutecznie uczyć się w domu:
• Stwórz dokładną listę korzyści płynących z nauki

Każdego dnia budzisz się z nowym, ale ograniczonym zasobem uwagi, który możesz rozdysponować w ciągu dnia. To trochę jak z baterią, którą ładowałeś przez noc, a teraz możesz wykorzystać jej potencjał w ciągu dnia.

Jeżeli swoją naładowaną baterię przeznaczysz na przeglądanie wiadomości w telefonie, klikanie po mediach społecznościowych, gry, czy odpisywanie na maile, to wkrótce zauważysz jak jej poziom naładowania spada.

Podobnie jest z mózgiem i Twoim zasobem uwagi w ciągu dnia. Jeżeli przeznaczysz go na błahe aktywności, to w pewnym momencie Twój mózg przejdzie w tryb spoczynku ? i nie będzie miał już energii potrzebnej do nauki. Bez koncentracji uwagi i odpowiedniego pobudzenia nie zachodzi proces nauki! To klucz i podstawa uczenia się.

Twój system pamięciowy działa lepiej kiedy jesteś skoncentrowany na jednym zdaniu.  Robienie wielu rzeczy jednocześnie(mulitasking) sprawia, że nauka nie będzie efektywna. Trudniej Ci będzie zrozumieć i zapamiętać materiał, będziesz popełniał więcej błędów i potrzebował więcej czasu na wykonanie nawet prostych zadań.

Jeśli konieczne do nauki w domu jest korzystanie z telefonu czy komputera, to warto wcześniej wyłączyć powiadomienia komunikatorów, portali społecznościowych i gier. Na komputerze można zainstalować aplikacje blokujące poszczególne strony WWW.

Miejsce nauki powinno być uporządkowane, bałagan nie tylko utrudnia znalezienie potrzebnych do nauki materiałów i przyborów, ale także negatywnie wpływa na Twoją koncentrację.  Jeżeli np. na biurku leżą przedmioty, które przyciągają Twoją uwagę, to musisz wkładać wysiłek, żeby je ignorować i skupiać się na nauce. Zużywasz w ten sposób więcej swojego ograniczonego zasobu uwagi i trudniej o dłuższą koncentrację potrzebną do nauki.

Wpływ Twojego nastawienia do podejmowanych działań jest ogromny. Jeśli jesteś przekonany o tym, że sobie nie poradzisz, że coś jest nudne, za trudne itd. to Twoja motywacja dramatycznie spada, a to powoduje silną niechęć do nauki.

Obniżony nastrój i stres przyczyniają się do spadku Twoich funkcji poznawczych – zarówno pamięć, jak i myślenia. Pozytywne nastawienie nie tylko wzmacnia motywację, ale także sprawia, że Twój umysł funkcjonuje efektywniej.

Z drugiej strony odrobina stresu też jest korzystna i wywołuje odpowiednią gotowość i pobudzenie potrzebne podczas nauki. Ważne, żeby nie przesadzić w żadną stronę.

Aby wzbudzić w sobie emocje zastanów się jakie korzyści przyniesie Ci nauka lub/i jakie będą konsekwencje jeżeli się nie nauczysz i zwalisz np. egzamin. Ważne, aby te wyobrażenia były jak najbardziej szczegółowe i realne, tak aby wzbudzić emocje.

ProTip | Wzbudzanie Emocji | Jak skutecznie uczyć się w domu:
Zadaj sobie pytania:

• Co się stanie jeżeli tego się nie nauczę?
• Jaki będę musiał ponieść konsekwencje mojego braku przygotowania?
• Jaka przyszłość mnie czeka, jeżeli nie zdam tego egzaminu, semestru?
• Co zyskam ucząc się?
• Jak wiedza, którą posiądę wpłynie na moje przyszłe życie?
• Jakie wspaniałe podróże po świecie będę mógł odbyć, kiedy ukończę naukę i zdobędę upragnioną pracę?

Aktywność fizyczna poprawia nie tylko naszą kondycję i wytrzymałość, ale wpływa również na naszą zdolność koncentracji i właściwe dotlenienie mózgu.

Regularne uprawianie sportów i fizyczny wysiłek podnoszą również w naszym organizmie poziom endorfin, czyli wpływają na poczucie szczęścia i satysfakcji.

Znajdź sobie sport, który sam w sobie jest dla ciebie źródłem radości. Wystarczą najprostsze ćwiczenia aerobowe, siłowe lub ćwiczenia takie jak np. joga. Ważne jest aby ćwiczyć systematycznie. Pamiętaj jednak o tym, by aktywności fizyczne także wpisywać do kalendarza i planować na nie odrębny czas.

Do naszego planu dnia warto wprowadzić przerwy, w czasie których będziemy nagradzali się za wykonaną pracę , np. po dwóch godzinach spędzonych nad zadaniami z matematyki, mogę przejść kolejną misję w grze. Po obowiązkach niech nastąpią przyjemności.

Warto jest się nagradzać – nawet za niewielkie osiągnięcia. Jednak, aby ta metoda była efektywna pamiętaj o tym, by nagroda była zawsze adekwatna do wykonanej pracy.

Nagrody, podobnie jak zadania, także warto jest wcześniej planować i zapisywać w kalendarzu. Wizja zbliżającej się nagrody na pewno poprawi jakość i efektywność Twojej nauki.

ProTip | Nagroda za Naukę  | Jak skutecznie uczyć się w domu:
• Nagroda nie zawsze musi mieć materialną postać – może nią być spotkanie z przyjaciółmi lub spokojny, samotny wieczór z filmem lub książką. Sam wybierz to, co daje ci radość i uwzględnij to podczas tworzenia systemu nagród.