Pamiętajcie, gdy na języku mieliście pierwszą odrobinę czekolady? Jak ten słodki, lekko gorzki smak rozbudził wasze zmysły i wywołał uczucie, które chcieliście powtórzyć? Tak właśnie działa prawdziwa motywacja do nauki u naszych dzieci. To nie jest proces, który można wymusić nagrodami czy konsekwencjami, to coś, co musi pochodzić z ich wnętrza, tak jak ta chęć na kolejny kęs czekolady.
Prawda jest taka, że motywacja jest kluczem do sukcesu w nauce. To nie jest tajemnica, ale zrozumienie, jak ją wydobyć, to prawdziwe wyzwanie. Powiedzmy sobie szczerze, większość metod, które znamy – zasady, konsekwencje, nagrody – często nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Dlaczego? Ponieważ one tworzą niewłaściwy rodzaj motywacji.
Nasze dzieci są jak małe łódki na wielkim oceanie wiedzy. My, jako rodzice, możemy pokazać im kierunek, ale to one muszą chcieć podążać za swoim kompasem, którym są ich naturalne zainteresowania i pasje. To one będą prowadzić nasze dzieci przez życie, a my możemy jedynie wspierać je na tej drodze.
To jak to zrobić? Jak odkryć ten kompas i jak go skierować na prawdziwą, wewnętrzną motywację do nauki? Zgłębiając najnowsze badania naukowe, odkryłem 7 kroków, które pomogą nam w tej podróży. Cieszę się, że mogę podzielić się nimi z Wami i mam nadzieję, że pomogą one Waszym dzieciom w osiąganiu sukcesów, zarówno w szkole, jak i poza nią. Zamiast polegać na przestarzałych i nieskutecznych metodach motywowania, zainwestujmy razem czas i wysiłek w zrozumienie, co naprawdę motywuje nasze dzieci do nauki.
Jaki rodzaj motywacji ma Twoje dziecko
Motywacja to powód, przyczyna, która leży u podstaw zachowania dziecka.
Wyróżniamy dwa główne rodzaje motywacji dla dzieci: wewnętrzną i zewnętrzną.
- Motywacja wewnętrzna odnosi się do wykonywania czynności ze względu na przyjemność jakiej dostarcza.
- Motywacja zewnętrzna odnosi się do wykonywania czynności nie ze względu na jej przyjemność, ale dla konkretnych korzyści czy rezultatów.
Chociaż te dwa rodzaje motywacji mogą prowadzić do podobnych zachowań, istnieją różnice między motywacją wewnętrzną i zewnętrzną pod względem jakości i trwałości zachowań.
Badania wykazały, że gdy ludzie angażują się w działanie z powodu wewnętrznej motywacji, zarówno jakość zaangażowania, jak i wyniki są lepsze.
W jednym z badań na Uniwersytecie w Rochester naukowcy poprosili grupę studentów, aby przeczytali artykuł, a następnie opisali swoje emocje podczas czytania. Tydzień później przetestowali zdolność studentów do przypomnienia sobie informacji. Studenci, którzy uznali artykuł za interesujący lub przyjemny, osiągnęli lepsze wyniki od innych studentów w przypominaniu sobie i rozumieniu informacji, nawet po uwzględnieniu różnic w zdolnościach werbalnych.
Co motywuje Twoje dziecko, a co nie
Więc co motywuje dziecko?
Jeśli chodzi o motywowanie naszych dzieci, wielu rodziców stosuje podejście „kij i marchewka”, tj. zasady, konsekwencje, nagrody czy tabele zachowań.
Wielu osób odnosi szybkie sukcesy na początku, ale po pewnym czasie przestaje to działać.
Jeszcze gorzej, czasami to się obraca przeciwko nim.
Oto dlaczego…
Kiedy dzieci reagują na „kij i marchewkę”, działają na podstawie motywacji zewnętrznej.
Jak wcześniej pokazałem, jakość zachowań wynikających z motywacji zewnętrznej nie jest tak dobra jak z motywacji wewnętrznej.
Co więcej, musisz nadal używać marchewki i kija, aby pożądane zachowanie było kontynuowane.
To po prostu nie do utrzymania na dłuższą metę.
Ale jest jeszcze trzeci powód, dla którego to nie jest skuteczny sposób motywowania…
Stosowanie kija i marchewki faktycznie zmniejsza wewnętrzną motywację dziecka, jeśli na początku istniała.
Wiele badań wykazało, że gdy wprowadza się nagrodę (np. lody czy gry wideo) lub czynnik kontrolujący (np. karę czy odebranie przywilejów), wewnętrzna motywacja osoby maleje.
Innymi słowy, jeśli twoje dziecko na początku wykazuje zainteresowanie daną czynnością, „motywacja” w postaci kija i marchewki tak naprawdę zmniejsza wewnętrzną motywację dziecka.
Dziecko musi czerpać przyjemność z czynności, którą wykonuje, aby być zmotywowanym wewnętrznie.
Zewnętrzne nagrody, pochwały i kary nie zainspirują dziecka do rozwijania motywacji wewnętrznej.
Działa to dokładnie odwrotnie.
Czy to oznacza, że mamy związane ręce i nie możemy nic zrobić?
Nie do końca. Jest WIELE rzeczy, które możemy zrobić, aby pomóc naszym dzieciom odnieść sukces.
Jak wykorzystać motywację zewnętrzną
Jeśli twoje dziecko nie jest wystarczająco zmotywowane wewnętrznie, musimy pracować z jego motywacją zewnętrzną.
Na szczęście nie wszystkie motywacje zewnętrzne są złe.
Wyróżniamy cztery rodzaje motywacji zewnętrznej. Są one na spektrum autonomii, od najmniej autonomicznej (regulowanej zewnętrznie) do najbardziej autonomicznej (zintegrowanej).
Spośród tych czterech motywacji zewnętrznych, zintegrowana motywacja jest najbardziej pożądaną formą motywacji.
Gdy ludzie w pełni zidentyfikują i przyswoją sobie cel, rozwijają zintegrowaną motywację.
Co to oznacza?
Oznacza to, że osoba zbadała przyczynę i stwierdziła, że odpowiada ona ich własnym wartościom i potrzebom. Mogą wtedy zinternalizować przyczynę i wzbudzić własną motywację.
Ponieważ zintegrowana motywacja ma wiele cech wspólnych z motywacją wewnętrzną, pomoc dzieciom w internalizacji zachowania to doskonały sposób na pobudzenie wewnętrznej motywacji.
Jak zmotywować dziecko do nauki – 7 kroków opartych na badaniach
1. Przestań próbować motywować (w tradycyjny sposób)
Twoje próby zmotywowania dziecka do nauki prawdopodobnie działają dokładnie odwrotnie – demotywują dziecko.
Być wewnętrznie zmotywowanym to cieszyć się aktywnością samą w sobie.
Jeśli komuś nie sprawia przyjemności jakaś czynność, żadne naciskanie, przekupywanie ani grożenie nie sprawi, że zacznie jej się to podobać. Doprowadzi to tylko do walki o władzę.
Dlatego tradycyjne sposoby radzenia sobie z brakiem motywacji u dziecka — nagradzanie, chwalenie, dokuczanie, besztanie i karanie — przynoszą efekt przeciwny do zamierzonego .
Dlatego najlepszym podejściem jest zaprzestanie korzystania z tych zewnętrznych czynników motywujących.
2. Pomóż im się cieszyć zamiast kontrolować
Nagradzanie, chwalenie, upominanie, karanie i negatywne konsekwencje, to sposoby kontrolowania czyjegoś zachowania.
Bycie kontrolującym rodzicem nie motywuje dzieci do nauki płynącej z ich wewnętrza. Wywieranie nacisku lub oferowanie zachęty nie sprawi, że czynność stanie się przyjemna.
Pozwól dziecku na swobodę przejmowania inicjatywy. Posiadanie autonomii jest niezbędnym warunkiem dla rozwoju motywacji wewnętrznej lub zintegrowanej.
Aby pomóc niezmotywowanemu dziecku wykształcić właściwą motywację, dąż do inspirowania, a nie do kontrolowania.
Uwaga: Dawanie dzieciom opcji to tylko kolejny sposób na kontrolowanie ich. Może działać na młodsze dzieci, ale nie na starsze.
Najlepszym podejściem jest pokazanie im, jak mogą cieszyć się tym na różne sposoby.
- Pokaż dzieciom, że nauka nowej umiejętności i jej opanowanie to świetna zabawa.
- Stwórz środowisko uczenia się zamiast miejsca pracy. Uczymy się, aby zdobywać nową wiedzę, a nie tylko aby odrabiać pracę domową lub otrzymać dobrą ocenę.
- Wzbudzaj ciekawość nowych przedmiotów, pokazując im różne ich zastosowania.
- Pozwól im wybierać zajęcia zgodnie z ich zainteresowaniami, bez presji.
- Razem świętujcie osiągnięcia (ale nie chwal zbyt często ani warunkowo).
- Wspieraj dzieci, dostarczając im konstruktywne informacje zwrotne, które mogą zwiększyć ich poczucie kompetencji, a nie krytykę.
- Kiedy dzieci utkną z problemem, pomóż im postrzegać go jako „wyzwanie, któremu można sprostać”, a nie „trudność, którą trzeba pokonać”.
- Nie nazywaj nauki „pracą”.
- Nie traktuj przerwy w zajęciach, takiej jak „brak zadań i prac domowych”, jako nagrody.
3. Pomóż im zinternalizować znaczenie
Niektóre czynności nie sprawiają przyjemności. Jeśli tak jest, pomóż swojemu dziecku rozwinąć zintegrowaną motywację.
Pomóż im zidentyfikować, dlaczego dana aktywność jest ważna i pomóż im zinternalizować potrzebę jej wykonywania.
Dzieci potrzebują zrozumieć sens i wartość wykonywania czegoś, aby w pełni to zinternalizować.
Na przykład treningi piłkarskie mogą być czasami trudne. Ale praktyka jest kluczowym i niezbędnym elementem stania się dobrym piłkarzem. Pomóż swojemu dziecku zrozumieć, że jeśli chce osiągać lepsze wyniki w piłce nożnej, musi trenować, choć nie zawsze jest to przyjemne.
4. Pomóż i pozwól im decydować
Autonomia ma kluczowe znaczenie w tworzeniu motywacji wewnętrznej lub motywacji zintegrowanej. Dzieci muszą podejmować własne decyzje, aby mieć poczucie autonomii, ważnego wewnętrznego czynnika motywującego.
Wielu ludzi obawia się, że jeśli pozwolą dzieciom podejmować własne decyzje, dzieci nieuchronnie będą wybierać źle i ponosić porażki.
Upadanie jest nieodłączną częścią nauki chodzenia. Podejmowanie złych decyzji to nieunikniony i ważny element nauki podejmowania dobrych decyzji.
Daj dzieciom możliwość ćwiczenia się w podejmowaniu decyzji. Jeśli aktywność nie jest związana z bezpieczeństwem ani zdrowiem, pozwól im decydować, z Twoim wsparciem. Pozwól im ponieść naturalne konsekwencje.
Na przykład, jeśli dziecko odmawia zrobienia zadania domowego, nawet po wyjaśnieniu jego znaczenia, pozwól mu ponieść konsekwencje w szkole.
Jeśli dana aktywność nie jest związana ze zdrowiem lub bezpieczeństwem, ale bardzo chcesz, aby Twoje dziecko ją wykonywało, ważne jest, aby zrozumieć dlaczego.
Są rzeczy, które dzieci muszą robić, takie jak chodzenie do szkoły, co nie podlega negocjacjom. Ale są też rzeczy, które tylko my uważamy, że dzieci muszą robić, a tak naprawdę nie muszą.
Dzieci nie są stworzone, aby żyć naszym życiem. To, że żałujemy, że nie graliśmy na flecie, gdy byliśmy dziećmi, nie oznacza, że nasze dzieci muszą spełniać nasze marzenia. Nasze dzieci mają swoje własne życie i swoje własne marzenia do zrealizowania.
5. Znajdź optymalne wyzwanie
Jednym z najlepszych sposobów na pobudzenie wewnętrznej motywacji jest pomoc dzieciom w czerpaniu przyjemności z poczucia sukcesu.
Jeśli aktywność jest zbyt łatwa, dziecko szybko się znudzi. Jeśli jednak jest zbyt trudna, dziecko może się zniechęcić lub mieć wątpliwości co do siebie.
Optymalne wyzwanie to takie, które jest nieco trudniejsze niż to, co dziecko już opanowało, ale nadal osiągalne dzięki praktyce i ciężkiej pracy.
Ważne jest również, aby pomóc dzieciom rozwinąć mentalność nastawioną na rozwój.
Dzieci rozwijają mentalność nastawioną na rozwój, gdy są przekonane, że talenty i zdolności mogą być rozwijane w czasie poprzez wysiłek i wytrwałość. Umiejętności i mistrzostwo można poprawić poprzez praktykę i ciężką pracę.
Niech wiedzą, że liczy się proces ćwiczenia i pracy nad problemami. Pomóż i zachęć je do ćwiczeń.
Gdy w końcu opanują nową umiejętność, poczucie kompetencji wygeneruje pozytywną energię i stanie się znaczącym motywatorem wewnętrznym, torując drogę do sukcesu.
6. Buduj więzi poprzez autorytatywne rodzicielstwo
Nawet jeśli dziecko nie lubi danej aktywności, może się nią zajmować, jeśli inni, z którymi się utożsamia, cenią ją.
Nauka mówi nam, że poczucie przynależności i więzi może promować internalizację. Emocjonalne i osobiste więzi, które tworzymy z innymi, są świetnymi motywatorami.
Jeśli dziecko czuje się związane z kimś, kto ceni określoną wartość, jest bardziej skłonne do przyswojenia tej wartości.
Znaczenie więzi zostało szeroko zbadane w edukacji ze względu na jego istotność w osiąganiu przez uczniów dobrych wyników. W klasie, gdy uczniowie czują się szanowani i otoczeni troską przez nauczyciela, są bardziej zmotywowani do nauki.
Rodzice odgrywają ważną rolę w motywowaniu dzieci. Gdy zbudujesz więź ze swoim dzieckiem, jest ono znacznie bardziej skłonne do słuchania cię, przyjęcia twoich wartości i zmotywowania się, jeśli jest to dla ciebie ważne.
Więc jak skutecznie zbudować więź ze swoim dzieckiem?
Badania pokazują, że rodzice, którzy stosują styl autorytatywnego rodzicielstwa, tworzą silniejsze więzi z dziećmi. Są to rodzice, którzy są ciepli i wrażliwi na potrzeby swoich dzieci. Stawiają wysokie wymagania i ustalają granice dla swoich dzieci.
Psycholodzy odkrywają, że rodzice autorytatywni tworzą środowisko wspierające autonomię, które może zwiększyć samoregulację i motywację dzieci.
Środowisko wspierające autonomię to takie, w którym rodzice cenią autonomię swoich dzieci. Zachęcają dzieci do wyboru i uczestnictwa w rozwiązywaniu problemów. Klimat domowy jest demokratyczny, a nie autokratyczny.
7. Zaangażuj się
Innym sposobem na zwiększenie poczucia więzi jest zaangażowanie się w daną aktywność. Udział całej rodziny pokazuje, jak bardzo cenią ją wszyscy.
Jednym z najbardziej niezawodnych wskaźników wyników szkolnych dzieci jest poziom zaangażowania rodziców w proces edukacyjny dzieci.
Na przykład, w sporcie możesz pełnić rolę trenera lub oglądać ich mecze. W trakcie roku szkolnego możesz zgłosić się na wolontariusza w klasie. Angażuj się w ich aktywności edukacyjne. Ustal codzienny czas na wspólne rodzinne czytanie, jednocześnie budując więź.
Końcowe przemyślenia na temat motywowania dziecka
Pozytywne wzmacnianie nie zawsze jest złe. Czasami chcemy dać naszym młodym dzieciom coś, aby świętować osiągnięcia. Ważne jest, aby nie używać go jako warunku, tj. jeśli zrobisz to, dostaniesz to. Wszelkie nagrody zewnętrzne powinny być nieoczekiwane, oferowane tylko po zakończeniu aktywności i nie rutynowo (ponieważ wtedy dziecko zacznie ich oczekiwać). Możesz również zaoferować pochwałę, pozytywne opinie lub sugestie dotyczące poprawy zamiast nagród materialnych. Wszystkie te elementy mogą motywować Twoje dziecko do przyszłych zadań.
Gdy Twoje dziecko zaczyna rozwijać motywację, ustanawianie celów może pomóc zwiększyć ich wewnętrzną siłę napędową i dać im plan do realizacji.
