Zmotywowanie dziecka do odrabiania prac domowych to wyzwanie, z którym zmagają się liczni rodzice. Nie musi to jednak być trudne ani męczące zadanie. Wręcz przeciwnie, może być naprawdę zabawne i satysfakcjonujące zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców.

W tym artykule podzielę się skutecznymi sposobami na to, jak zmotywować swoje dziecko do odrabiania zadań domowych, a nawet sprawić, by pokochało ten proces. Tak, dobrze przeczytałeś – jest możliwe, aby dzieci pokochały wykonywanie prac szkolnych. Wszystko to bez krzyków, gróźb czy płaczu.

Dlaczego dzieci nie lubią odrabiać zadań domowych?

Zacznijmy od przedszkolaków. Dla wielu z nich przedszkole to pierwsze formalne doświadczenie w środowisku edukacyjnym. Przedszkola zmieniły się bardzo w ciągu ostatniej dekady, kładąc większy nacisk na naukę czytania, liczenia, spokojnego siedzenia i słuchania nauczycieli, niż miało to miejsce kiedyś.

Przejście od swobodnej zabawy w domu do zachowywania się lub siedzenia w zorganizowanym środowisku przez wiele godzin może być dla dzieci trudne. Dodatkowo wiele przedszkoli zleca małym dzieciom zadania domowe, ograniczając tym samym czas, który mogą poświęcić na zabawę. Nic dziwnego, że część przedszkolaków nie ma motywacji do odrabiania prac domowych.

Motywacja do odrabiania zadań domowych

Kiedy Twoje dziecko było małe, interesowało się wszystkim dookoła i było ciekawe świata. Dzieci naturalnie uwielbiają się uczyć, jeśli zapewnimy im odpowiednie środowisko i odpowiednio je zmotywujemy.

Niestety, wiele rodziców kojarzy motywację z nagrodami, takimi jak zabawki, pieniądze, czas spędzony na tablecie, punkty, naklejki itp. Nagrody te działają niemal natychmiast, ale bardzo szybko mogą prowadzić do niezamierzonych skutków. Dziecko może stać się zainteresowane wyłącznie nagrodą zewnętrzną, a gdy ta zostanie usunięta, straci motywację do kontynuowania pożądanego zachowania.

Oto przykład.

Kilka lat temu, po wykładzie, profesor Mark Lepper został zaczepiony przez parę, która opowiedziała mu o systemie nagród, jaki ustanowili dla swojego syna. Dzięki temu zachowanie chłopca przy stole znacznie się poprawiło. „Siedzi prosto, je groszek i brukselkę, naprawdę zachowuje się bardzo dobrze” – donosili. Aż do momentu, gdy rodzina po raz pierwszy zjadła kolację w eleganckiej restauracji. Dziecko rozejrzało się, podniosło kryształowy kieliszek ze stołu i zapytało: „Ile punktów za to, że go nie upuszczę?” Świetny przykład, jak mówi dr Lepper, szkodliwych skutków nadmiernego polegania na nagrodach w kształtowaniu zachowań dzieci.

Mark Lepper: Motywacja wewnętrzna, motywacja zewnętrzna i proces uczenia się Christine VanDeVelde Luskin, Bing Nursery School na Uniwersytecie Stanforda

Jaki jest właściwy sposób motywowania naszych dzieci? Odpowiedź brzmi: motywacja wewnętrzna. Oznacza ona angażowanie się w działanie dla czystej przyjemności, która wynika z wewnętrznej satysfakcji jednostki z wykonywania zadania, a nie z zewnętrznego wyniku. Innymi słowy, aby zmotywować swoje dziecko do odrabiania zadań domowych, najpierw pomóż mu je polubić i czerpać przyjemność z samego procesu nauki.

Jak zmotywować dziecko do odrabiania lekcji

Aby skutecznie zmotywować dzieci do odrabiania lekcji, należy najpierw zmienić nastawienie z nastawienia na „pracę” na nastawienie na „naukę”. Celem edukacji nie powinno być jedynie dostanie się na studia, znalezienie dobrze płatnej pracy czy osiągnięcie stabilnego dochodu.

Chociaż te cele są ważne, nastawienie na „pracę” sugeruje, że wykonujemy wszystkie zadania z innych powodów niż sama przyjemność uczenia się. Tymczasem chodzenie do szkoły powinno polegać na zdobywaniu wiedzy, eksplorowaniu nowych tematów i rozwijaniu siebie jako osoby.

W Polsce czas spędzony w szkole podstawowej, liceum i na studiach to około 17 lat. Jeśli dziecko nie lubi szkoły, będzie to aż 17 lat nieszczęść. Dlatego tak ważne jest, aby od samego początku zaszczepić w dziecku pozytywny stosunek do nauki i odrabiania lekcji.

Oto 7 konkretnych kroków, które Ci w tym pomogą:

1. Nie nazywaj odrabiania zadań przez dziecko „pracą”. Takie określenie sugeruje, że będzie to coś nudnego i nieprzyjemnego, bez jakiejkolwiek zabawy. Zamiast tego mów np. o „nauce” lub „ćwiczeniach”.
   
2. Nie stawiaj sprzeczności między zabawą a odrabianiem lekcji. Nie mów dziecku: „Nie możesz się bawić, dopóki nie skończysz lekcji”. Pozwól dziecku decydować o kolejności wykonywania różnych aktywności, pod warunkiem, że zrobi wszystko do końca dnia.
   
3. Nie używaj „braku zadań domowych” jako nagrody. To tylko utrwali w dziecku przekonanie, że lekcje są czymś nieprzyjemnym, od czego trzeba odpocząć.
   
4. Nie uprzykrzaj życia, nie dawaj łapówek ani nie zmuszaj dziecka do odrabiania lekcji. Motywacja musi pochodzić od niego samego.
   
5. Pozwól dziecku zmierzyć się z naturalnymi konsekwencjami nieodrobienia lekcji, takimi jak gorsza ocena, niezrozumienie materiału itp. Pomoże mu to zrozumieć cel odrabiania zadań.
   
6. Sam angażuj się w odrabianie lekcji razem z dzieckiem. Pokaż mu, że cenisz ten proces i chcesz w nim uczestniczyć.
   
7. Spraw, aby odrabianie lekcji było zabawne i pozytywne. Wykorzystaj elementy gry, rywalizacji, tematyczne sesje, odgrywanie ról czy wspólną analizę błędów. Bawcie się razem, ucząc.

Pamiętaj, że kluczem do motywacji jest sprawienie, by dziecko pokochało sam proces uczenia się, a nie traktowało go jako przykry obowiązek. Zaszczep w nim ciekawość świata i radość z poszerzania wiedzy. Wówczas odrabianie lekcji stanie się dla niego przyjemnym doświadczeniem, a nie koniecznością. Poświęcony na to czas przyniesie wymierne korzyści przez całe jego życie.