Wyobraźcie sobie, że motywacja to ogród pełen możliwości – każde nasionko reprezentuje potencjał waszego dziecka, czekający na odpowiednie warunki, by zakiełkować, wzrosnąć i rozkwitnąć. Aby jednak nasze rośliny mogły osiągnąć swoją pełnię, potrzebują odpowiedniego środowiska – ziemi bogatej w składniki odżywcze, dostatecznej ilości słońca i wody.

Tak samo jest z motywacją naszych dzieci. Mamy wpływ na jej kształtowanie, ale aby dzieci mogły rozwinąć optymalną motywację, my – rodzice i opiekunowie – musimy zapewnić warunki, które pozwolą im poczuć autonomię, przynależność, dobre relacje z grupą, oraz wiarę we własne kompetencje i możliwości.

W dzisiejszym wpisie zagłębimy się w tę metaforę, eksplorując, jak możemy pielęgnować środowisko, w którym rozwijają się nasze dzieci, aby pomóc im rozkwitać w pełni ich możliwości.

Prawdziwe źródła motywacji

Kluczem do zrozumienia, co motywuje nasze dzieci, jest uświadomienie sobie, że opiera się ona na zaspokojeniu trzech podstawowych potrzeb psychologicznych: potrzeby autonomii, czyli możliwości dokonywania wyborów i kierowania własnym życiem; potrzeby przynależności, czyli budowania znaczących relacji z innymi; oraz potrzeby kompetencji, czyli poczucia skuteczności i zdolności do osiągania celów (Fowler 2019). Bez spełnienia tych potrzeb, trudno mówić o efektywnej motywacji.

To przypomnienie dla nas, jako rodziców, aby wspierać nasze dzieci nie tylko w osiąganiu dobrych wyników szkolnych, ale także w rozwoju ich wewnętrznych motywacji, poprzez zachęcanie do eksploracji własnych zainteresowań, podążania za ciekawością, ustalania i dążenia do realizacji własnych celów oraz budowania zdrowych relacji.

Rozwijając te obszary, możemy pomóc naszym dzieciom odnaleźć prawdziwą motywację do nauki i działania, która będzie trwała i będzie płynęła z wnętrza.

Dlaczego czytasz ten artykuł? (I czy przeczytasz go w całości?)

Może na ten tekst natknęliście się przypadkowo, przeglądając internet w poszukiwaniu odpowiedzi na rodzicielskie dylematy. Może ktoś z waszych znajomych, świadomy wyzwań związanych z motywacją dzieci, polecił wam zgłębić ten temat.

Jest też możliwe, że jako świadomi rodzice, dostrzegacie wagę motywowania swoich pociech i szukacie sprawdzonych metod, aby robić to skutecznie.

A może temat motywacji jest dla was szczególnie bliski, fascynuje was i pragniecie nieustannie poszerzać swoją wiedzę w tym zakresie, czerpiąc z tego przyjemność i satysfakcję.

Każdy z tych powodów wpływa na wasze zaangażowanie w dalszą lekturę inaczej, oddziałując na waszą motywację. Inaczej podchodzicie do czytania, gdy robicie to „z obowiązku”, a inaczej, gdy robicie to z własnej, nieprzymuszonej woli. To samo dotyczy naszych dzieci – ich motywacja do nauki, eksploracji i podejmowania wyzwań jest kształtowana przez różnorodne czynniki. Rozumienie tych mechanizmów może pomóc nam, rodzicom, w skutecznym wspieraniu ich rozwoju i budowaniu pozytywnej motywacji.

Motywacja, która nam towarzyszy, ma różną jakość

Jako rodzice, często skupiamy się na tym, by nasze dzieci były zmotywowane do nauki, rozwijania swoich pasji czy nawet wykonywania codziennych obowiązków. Ważne jest jednak, abyśmy zrozumieli, że nie sama siła motywacji jest kluczowa, ale jej jakość i efekty, jakie przynosi.

Dobra motywacja, to taka, która prowadzi do dobrego samopoczucia naszych dzieci, ich zaangażowania w działania, które są dla nich ważne i które przynoszą im satysfakcję. Jest to jakościowo motywacja znacznie lepsza niż ta, wywołana przymusem, naciskiem czy chęcią zdobycia czyjegoś uznania.

Warto pamiętać, że jakość motywacji odnosi się do sposobu, w jaki wpływa ona na nasze dzieci, a nie do jej intensywności. Mówimy o optymalnej motywacji, kiedy nasze dziecko uczy się, ponieważ ceni sobie zdobywanie wiedzy i uważa to za coś interesującego i wartościowego. W przeciwieństwie do tego, nieprzyjemna motywacja narzucona, czyli motywacja niskiej jakości, pojawia się, gdy dziecko czuje, że musi chodzić do szkoły albo uczy się tylko dla ocen lub nagród.

Jest też ważne, aby uświadomić sobie, że jakość motywacji może ulec zmianie w zależności od warunków, w jakich się rozwija.

Może to być kwestia wyboru, który towarzyszy działaniu, lub jego braku, a także zmieniające się poczucie własnej kompetencji – czyli pewność, że jesteśmy w stanie wykonać dane zadanie, lub przekonanie, że nie posiadamy takiej umiejętności.

Jako rodzice mamy nie tylko możliwość, ale i obowiązek, wspierania naszych dzieci w budowaniu motywacji wysokiej jakości, która będzie służyła ich rozwojowi, satysfakcji i dobremu samopoczuciu.

To zadanie wymaga od nas zrozumienia, cierpliwości i współpracy, ale jego efekty są nieocenione.

Jakość motywacji zależy od zaspokojenia trzech potrzeb psychologicznych: autonomii, przynależności oraz kompetencji

Motywacja, mimo że jest przedmiotem licznych badań, często jawi się jako skomplikowany i wielowymiarowy temat. Wśród naukowców istnieje wiele definicji i podejść do motywacji, ale często spotykane rozróżnienie na motywację zewnętrzną i wewnętrzną może być mylącym uproszczeniem.

Teoria samostanowienia, opracowana przez Deci’ego i Ryana w 2008 roku, podkreśla, jak zewnętrzne siły i wewnętrzne motywy oraz potrzeby ludzkie oddziałują na siebie wzajemnie.

W kontekście rodzicielskim, rozumienie tego, jak nasze działania i środowisko, które tworzymy dla naszych dzieci, wpływa na ich motywację, jest kluczowe dla ich rozwoju.

Jakość motywacji naszych dzieci, jak podkreślają badania, zależy od stopnia, w jakim są w stanie zaspokoić trzy podstawowe potrzeby psychologiczne: autonomii – czyli poczucia samostanowienia i możliwości wyboru; przynależności – potrzeby bycia częścią grupy i utrzymywania relacji; oraz kompetencji – przekonania o własnych umiejętnościach i skuteczności działania.

Jako rodzice, mamy więc nie tylko możliwość, ale i obowiązek, wspierać nasze dzieci w zaspokajaniu tych potrzeb, co w rezultacie przyczyni się do rozwoju ich motywacji wewnętrznej.

W naszym rodzicielskim podejściu warto zatem skoncentrować się na tworzeniu środowiska, które sprzyja autonomii, zachęca do samodzielności, budowania relacji i rozwijania kompetencji. Tylko w takim otoczeniu nasze dzieci mogą rozwinąć zdrową, wewnętrzną motywację, która będzie prowadzić je przez wyzwania życiowe z poczuciem celu, determinacji i satysfakcji.

Autonomia to coś więcej niż tylko możliwość wyboru między opcjami; to głęboka potrzeba czucia, że to, co robimy, robimy z własnej, nieprzymuszonej woli. Już od najmłodszych lat dzieci wykazują pragnienie samodzielnego decydowania o prostych sprawach, jak wybór ubrań czy posiłków. Ta potrzeba nie maleje z wiekiem; młodzież i dorośli równie mocno pragną mieć kontrolę nad swoim życiem i decyzjami. Narzucanie zadań bez możliwości wyboru może poważnie osłabić motywację, prowadząc do uczucia przymusu zamiast chęci do działania.

Przynależność i relacje z innymi są równie ważne. Czujemy się spełnieni, kiedy nasze relacje z innymi są autentyczne i oparte na wzajemnym szacunku i trosce. W kontekście szkolnym, uczniowie czują się częścią wspólnoty, kiedy ich opinie są słyszane i szanowane, a środowisko jest wolne od niezdrowej rywalizacji i oceniania. Zła atmosfera w klasie może zniszczyć poczucie przynależności, co negatywnie wpływa na motywację do nauki i współpracy.

Kompetencje to potrzeba poczucia, że możemy skutecznie stawiać czoła wyzwaniom, nabywać nową wiedzę i umiejętności. Dzieci, podobnie jak dorośli, pragną czuć się kompetentne w różnych obszarach życia. Niezbędne jest zapewnienie im możliwości do rozwoju, eksploracji własnych zainteresowań oraz otrzymywania konstruktywnej informacji zwrotnej, a nie tylko ocen czy nagród.

Jako rodzice, mamy ogromny wpływ na rozwój tych potrzeb u naszych dzieci. Możemy to robić, dając im przestrzeń do samodzielnego wyboru i zachęcając do podejmowania decyzji, budując silne, oparte na zaufaniu relacje, oraz wspierając ich w dążeniu do samodoskonalenia. Tworząc środowisko, które spełnia te podstawowe potrzeby psychologiczne, możemy pomóc naszym dzieciom rozwijać zdrową motywację, która będzie napędzać ich do uczenia się, eksploracji i osiągania celów przez całe życie.

Pobierz mapę myśli tutaj

Potrzeby autonomii, przynależności/relacji i kompetencji oddziałują na siebie wzajemnie

Kluczowe jest zrozumienie, że brak poczucia autonomii, trudności w nawiązywaniu relacji i wątpliwości co do własnych kompetencji mogą prowadzić dzieci do motywacji o niskiej jakości, gdzie nauka jest postrzegana jako przymus, a nie własny wybór. Budowanie motywacji opartej na zaspokajaniu podstawowych potrzeb psychologicznych – autonomii, przynależności i kompetencji – jest niezbędne do kształtowania pozytywnego stosunku do nauki i rozwoju.

Czy mam wpływ na motywację?

Jako rodzice, odgrywamy kluczową rolę w rozwijaniu motywacji naszych dzieci, tworząc środowisko, które umożliwia im odczuwanie autonomii, poczucia przynależności, budowania relacji oraz wiary w własne umiejętności. Poprzez wspieranie samodzielności, zachęcanie do budowania przyjaźni i rozwijania pasji, pomagamy dzieciom rozpoznawać i kształtować optymalną motywację. Dając im przestrzeń do wyrażania siebie i popełniania błędów, budujemy fundamenty dla ich zdrowej motywacji i przyszłego szczęścia.

Motywacja do uczenia się może mieć wysoką lub niską jakość. Jednak nawet dobry obserwator nie jest w stanie trafnie rozpoznać motywacji innej osoby

Świadome zarządzanie własnym życiem nie tylko dodaje energii i poprawia samopoczucie, ale także przyczynia się do wykształcenia motywacji wysokiej jakości u naszych dzieci. W przeciwieństwie, działanie pod przymusem, czy to z obowiązku, czy w wyniku działania systemu nagród i kar, może prowadzić do motywacji niskiej jakości.

Badania przeprowadzone przez zespół Susan Fowler (2015) wskazują, że sposób, w jaki dzieci oceniają swoje zadania i czynności, ma bezpośredni wpływ na rodzaj motywacji, którą przyjmują.

 Na przykład motywacja do uczenia się ma wysoką jakość, gdy jest:

1. Dopasowana:
   • Wasze dziecko uczy się, ponieważ to, czego się uczy, jest dla niego ważne i zgodne z jego celem.
   • Działanie jest wynikiem świadomej decyzji, co zwiększa zaangażowanie i satysfakcję.
2. Zintegrowana:
   • Nauka lub jej cele są ściśle powiązane z systemem wartości dziecka i głębokim poczuciem sensu.
   • To sprawia, że uczenie się staje się częścią tego, kim dziecko jest, i co uważa za ważne.
3. Spontaniczna:
   • Motywacja wynika z wyjątkowego zainteresowania lub pasji dziecka, co przynosi mu ogromną satysfakcję.
   • Uczenie się jest przyjemnością, a nie obowiązkiem.

Motywacja może być jednak niska, gdy jest:

1. Narzucona:
   • Dziecko uczy się pod wpływem przymusu i negatywnych emocji, np. z obawy przed byciem gorszym, poczuciem winy czy wstydu.
2. Zewnętrzna:
   • Motywacja do nauki jest podyktowana chęcią uzyskania zewnętrznych nagród lub akceptacji.
   • Bez perspektywy gratyfikacji dziecko nie jest zainteresowane nauką.
3. Obojętna:
   • Dziecko podchodzi do nauki bez chęci działania i osiągnięcia celu, dystansuje się, aby uniknąć poczucia przytłoczenia.

Rozumiejąc te różnice, możecie lepiej wspierać swoje dzieci, pomagając im znaleźć i rozwijać motywacje wysokiej jakości, które są zgodne z ich celami, wartościami i pasjami. Warto rozmawiać z dziećmi o ich zainteresowaniach i ambicjach, pomagając im kształtować świadome podejście do nauki i życia.

Jako rodzice, często obserwujemy zewnętrzne działania naszych dzieci, ale nie zawsze możemy prawidłowo ocenić ich motywację. Dlatego kluczowe jest rozmawianie z naszymi dziećmi o ich motywacjach, ucząc ich, jak kształtować motywację najwyższej jakości. Pomoc w zrozumieniu własnych celów, wartości i zainteresowań może być dla nich bezcennym wsparciem w budowaniu zdrowej motywacji do nauki i życia.

Jak nauczyć dzieci budować motywację wysokiej jakości? Zadbaj o odpowiednie warunki

Tworzenie cierpliwego i wspierającego środowiska, zarówno w klasie, jak i w domu, w którym Wasze dzieci mogą realizować zadania edukacyjne, jednocześnie zaspokajając trzy kluczowe potrzeby wpływające na motywację, jest niezbędne do podnoszenia jej jakości. Ważne jest, aby unikać działań, które mogą hamować samoregulację i rozwój wewnętrznej motywacji Waszych dzieci. Oznacza to odstąpienie od podejmowania decyzji za nie, przekonywania ich, że muszą wykonać pewne zadania bez względu na wszystko, oraz napędzania atmosfery rywalizacji, gdzie tylko wynik końcowy jest nagradzany.

Zachęcanie dzieci do samodzielnego myślenia, dawanie im przestrzeni do wyboru oraz budowanie środowiska opartego na współpracy zamiast rywalizacji, może znacząco przyczynić się do rozwijania pozytywnej, samodzielnej motywacji do nauki. Pamiętajmy, że naszym celem jest wspieranie dzieci w stawaniu się nie tylko lepszymi uczniami, ale również samodzielniejszymi i bardziej świadomymi osobami, zdolnymi do podejmowania własnych decyzji i dążenia do osobistych celów z poczuciem kompetencji i autonomii.

Jak tworzyć w domu warunki dla zaspokojenia potrzeby autonomii? Pozostaw dziecku wybór i przestrzeń na własne decyzje

Aby wspierać potrzebę autonomii Waszych dzieci w domu, kluczowe jest stworzenie warunków, które pozwolą im na świadome podejmowanie decyzji. To wymaga od dzieci posiadania odpowiednich kompetencji, takich jak rozumienie istoty wyboru, rozpoznawanie alternatyw oraz umiejętność przewidywania konsekwencji swoich decyzji. Możecie w domu tworzyć sytuacje, które rozwijają te umiejętności, dając dziecku wybór i akceptując jego decyzje.

Można to zrobić na różne sposoby, na przykład:

1. Wyjaśnianie celów zadania domowego: Komunikujcie jasno dzieciom cel każdego zadania domowego, tłumacząc, czego mogą się nauczyć i jakie korzyści to przyniesie. Zachęcajcie do wyrażania własnych potrzeb i bierzcie pod uwagę ich opinie przy planowaniu zadań.
2. Dostosowanie zadań do indywidualnych potrzeb: Przygotowujcie zadania domowe o zróżnicowanym poziomie trudności, formie wykonania (pisemnej, ustnej, multimedialnej) i zakresie tematycznym. Pozwoli to dzieciom wybrać te zadania, które najlepiej odpowiadają ich zainteresowaniom i umiejętnościom.
3. Omawianie kryteriów wyboru: Przedyskutujcie z dziećmi, jakie są kryteria wyboru poszczególnych aktywności, by mogły one świadomie decydować, na co chcą poświęcić swój czas. Podkreślajcie, jakie umiejętności mogą rozwinąć, wykonując dane zadanie.
4. Udostępnianie różnorodnych materiałów: Zapewnijcie dostęp do różnych materiałów edukacyjnych i zabaw, tak aby dzieci mogły wybrać te, które najbardziej je interesują lub są potrzebne do wykonania zadania.
5. Elastyczne podejście do metod pracy: Pozwalajcie na różne metody pracy nad zadaniem – czy to indywidualnie, w parze, czy w grupie. Dajcie dzieciom możliwość wyboru sposobu pracy, który najbardziej im odpowiada i umożliwia efektywną naukę.
6. Zachęcanie do samodzielnego planowania: Motywujcie dzieci do samodzielnego planowania, jak chcą zrealizować zadanie. Pomagajcie im w rozdzielaniu zadań na mniejsze kroki i oferujcie wsparcie w razie napotkania trudności.

Pamiętajcie, że stopniowe uczenie dzieci podejmowania wyborów i budowanie u nich poczucia autonomii to proces, który przekłada się na rozwijanie motywacji do aktywnego uczestnictwa w nauce i życiu rodzinnym, zaangażowania oraz rozwijania kompetencji osobistych i społecznych. Dając dzieciom przestrzeń na własne decyzje, wspieracie ich w drodze do samodzielności i odpowiedzialności.

Jak tworzyć w domu warunki dla zaspokojenia potrzeby kompetencji? Wspieraj dzieci w ich działaniach i interakcjach

W domowym środowisku możecie stworzyć warunki, które będą sprzyjać rozwijaniu poczucia kompetencji Waszych dzieci, czyli ich wiedzy, umiejętności i postaw. Oto kilka sposobów, jak możecie wspierać realizację potrzeby kompetencji u dzieci:

1. Określajcie i wyjaśniajcie cele działań: Pomagajcie dzieciom rozumieć, czego mogą się nauczyć podczas wykonywania konkretnych zadań w domu, co zwiększa ich zaangażowanie.
2. Ustalajcie kryteria sukcesu: Pokazujcie dzieciom, po czym mogą rozpoznać, że osiągnęły cel, co pomaga im w samoocenie postępów.
3. Praktykujcie autorefleksję: Zachęcajcie dzieci do zastanawiania się nad tym, co już umieją, a nad czym jeszcze muszą popracować, co wspiera ich w samodzielnym rozpoznawaniu efektów uczenia się.
4. Stosujcie ćwiczenia z samosprawdzeniem – Pozwólcie dzieciom na samoocenę i monitorowanie postępów, co pomaga im w autodiagnozie.
5. Zapewnijcie zadania o „pożądanej trudności”: Dostosowujcie zadania do indywidualnego poziomu kompetencji dziecka, aby każde z nich było wyzwaniem, ale jednocześnie możliwym do wykonania.
6. Udzielajcie informacji zwrotnej: Zamiast oceniania, skupiajcie się na konstruktywnej informacji zwrotnej, która pomoże dzieciom w dalszym rozwoju umiejętności.
7. Doceniajcie postępy: Rozmawiajcie z dziećmi o ich osiągnięciach, podkreślając obszary, w których zrobiły postępy.
8. Promujcie pracę w grupach: Umożliwiajcie dzieciom pracę z rówieśnikami lub w rodzinie, aby mogły uczyć się od siebie nawzajem.
9. Zapewnijcie możliwość prezentacji pracy: Dajcie dzieciom szansę na pokazanie efektów swojej pracy, co buduje ich pewność siebie.
10. Kultywujcie kulturę pracy z błędem: Uczyńcie błędy częścią procesu nauki, pokazując, że są one okazją do rozwoju.
11. Unikajcie wykorzystywania ocen jako kary i nagrody: Skupiajcie się na rozwoju, a nie na ocenach, co wspiera wewnętrzną motywację do nauki.
12. Rozmawiajcie o zainteresowaniach i pasjach: Twórzcie okazje do ich prezentacji, co umożliwia dzieciom rozwijanie i dzielenie się tym, co kochają.

Pamiętajcie, że każde dziecko jest inne i może potrzebować indywidualnego podejścia, aby w pełni rozwijać swoje kompetencje. Wasze wsparcie i zaangażowanie są kluczowe w tym procesie.

Potrzeby autonomii i kompetencji przenikają się. Możesz uczyć dziecko realizować je równocześnie

Kiedy Wasze dziecko samodzielnie decyduje o wyborze zadania do wykonania, realizuje dwie fundamentalne potrzeby: autonomii i kompetencji. Autonomia jest tutaj reprezentowana przez możliwość wyboru, natomiast kompetencja przez zdolność do wykonania wybranego zadania. Ta sytuacja pokazuje, jak te potrzeby wzajemnie się przenikają i wspierają.

Aby umożliwić dziecku taką samodzielność, możesz przedstawić różne zadania do wyboru, omawiają ich charakter i poziom trudności. Dzięki temu, Wasze dziecko uczy się rozróżniać zadania, które są dla niego łatwiejsze od tych trudniejszych, co buduje jego poczucie własnych umiejętności. Zdając sobie sprawę z postępów, które osiągnęło w nauce, dziecko zyskuje na pewności siebie w swoich kompetencjach przedmiotowych. Nawet gdy stoi przed trudniejszym wyzwaniem, może świadomie zdecydować, czy chce się z nim zmierzyć samodzielnie, współpracować z kolegą lub koleżanką, czy też poprosić nauczyciela o dodatkowe wyjaśnienia.

Rozwijanie u dzieci przekonania o własnych kompetencjach i zrozumienie ich znaczenia dla dalszej nauki i życia, pozwala im uwierzyć w swoje możliwości rozwoju. Uświadamiając sobie, że nauka może być jednocześnie przyjemna i interesująca, dzieci przyjmują motywację wysokiej jakości. Jako rodzice, możecie wspierać ten proces, zachęcając do samodzielności, rozpoznawania i budowania na swoich mocnych stronach oraz podkreślając wartość ciągłego uczenia się.

Jak tworzyć w domu warunki dla zaspokojenia potrzeby przynależności? Zapewnij dziecku poczucie bezpieczeństwa i obdarz je zaufaniem

Tworzenie w domu środowiska, które zaspokaja potrzebę przynależności Waszych dzieci, jest kluczowe dla ich dobrostanu emocjonalnego i rozwoju społecznego. Poczucie przynależności wynika z akceptacji, uwagi i wsparcia ze strony rodziny oraz możliwości zapewnienia takiej samej uwagi innym. Oto kilka sposobów, jak możecie wspierać tę potrzebę w domu:

1. Aktywne słuchanie: Słuchajcie swoich dzieci, pokazując, że ich opinie i uczucia są ważne. Stawiajcie granice w zdrowy sposób, ale zawsze bądźcie gotowi do wysłuchania.
2. Ćwiczenie umiejętności komunikacji: Praktykujcie z dziećmi aktywne słuchanie, na przykład poprzez wspólne rozmowy przy kolacji, gdzie każdy może podzielić się swoimi przeżyciami dnia.
3. Docenianie wysiłku i zaangażowania: Wyrażajcie uznanie nie tylko za osiągnięcia szkolne, ale także za wkład w życie domowe, takie jak pomoc w obowiązkach czy dbanie o rodzeństwo.
4. Tworzenie okazji do sukcesu: Zachęcajcie do działań, w których każde dziecko może doświadczyć sukcesu, zarówno indywidualnie, jak i grupowo, np. wspólne projekty rodzinne.
5. Wspieranie społecznego uczenia się: Organizujcie działania, które umożliwiają dzieciom naukę poprzez współpracę, np. gry planszowe wymagające zespołowego myślenia.
6. Akceptacja błędów jako części nauki: Podkreślajcie, że błędy są naturalnym elementem uczenia się, i uczcie dzieci, jak można na nich budować.
7. Wprowadzanie rytuałów rodzinnych: Ustanówcie codzienne lub tygodniowe rytuały, które wzmacniają poczucie przynależności, np. wspólne wieczory filmowe czy niedzielne spacery.
8. Budowanie wspólnoty: Rozmawiajcie o tym, jak ważna jest rodzina jako zespół, który wspiera się nawzajem w różnych sytuacjach.
9. Wzmacnianie zaangażowania w życie społeczne: Zachęcajcie do udziału w działaniach społecznych, np. w organizowaniu spotkań z przyjaciółmi czy udziale w zajęciach pozaszkolnych.
10. Promowanie pracy zespołowej: Planujcie i realizujcie razem z dziećmi działania, które wzmacniają poczucie bezpieczeństwa psychologicznego i wspierają rozwój relacji.

Pamiętajcie, że Wasze zaangażowanie i wsparcie są nieocenione w procesie budowania przez dzieci zdrowych relacji społecznych i poczucia przynależności. Każdy z tych kroków pomaga w tworzeniu domowego środowiska, gdzie każde dziecko czuje się akceptowane, ważne i bezpieczne.