Czy psychoterapia grupowa jest skuteczna?

Powszechne przekonania i mity na temat psychoterapii grupowej często prowadzą do stwierdzenia, że nie może być ona równie skuteczna, jak spotkania „jeden na jeden” z terapeutą. Badania kliniczne i doświadczenia pacjentów mówią jednak coś innego. O tym, czy terapia grupowa faktycznie przynosi efekty, piszemy w poniższym tekście.

Mity na temat terapii grupowej 

Powodów, dla których wiele osób nawet nie rozważa podjęcia terapii grupowej, jest kilka:

• Przekonanie, że oferuje ona mniej przestrzeni na rozmowę o własnych problemach niż terapia indywidualna – tymczasem doświadczony terapeuta zadba o to, aby znaleźć miejsce i czas dla każdego członka grupy.
• Postrzeganie terapii grupowej jako spotkania „przypadkowych” osób – w rzeczywistości większość grup łączy ze sobą pacjentów o zbliżonych problemach i doświadczeniach.
• Stereotyp, że w grupie terapeutycznej trudno o prywatność – obecność innych osób może oczywiście budzić obawy przed otwartą rozmową o swoich problemach, warto jednak pamiętać, że grupa terapeutyczna nie może działać bez zachowania poufności. Dlatego w dobrze prowadzonej grupie dbają o nią i pacjenci, i terapeuta.

Mity te mogą czasem prowadzić do wniosku, że terapia grupowa jest terapią „drugiej kategorii”: mniej skuteczną, przeznaczoną dla osób, które nie mogą sobie pozwolić na terapię indywidualną. W rzeczywistości jest jednak zupełnie inaczej.

Skuteczność psychoterapii grupowej – co mówią badania?

Większość badań nad skutecznością psychoterapii grupowej jasno dowodzi, że jest ona skuteczna. Kilka lat temu grupa badaczy z Niemiec i USA przygotowała analizę ponad 300 badań dotyczących efektów, jakie daje praca grupowa u pacjentów z różnymi zaburzeniami psychicznymi. Okazało się, że dla wszystkich problemów: od depresji i zaburzeń lękowych, przez zaburzenia osobowości z pogranicza (borderline), po uzależnienia od substancji psychoaktywnych, psychoterapia grupowa konsekwentnie wykazuje efekty na tym samym poziomie co terapia indywidualna.1

Co więcej, grupy terapeutyczne mogą przynosić również inne, unikalne dla tej formy terapii korzyści. Wskazuje się na przykład, że sam fakt bycia członkiem „wspólnoty terapeutycznej” wzmacnia poczucie przynależności, sensu, a nawet grupowej solidarności. Pozwala pacjentom poczuć, że nie są osamotnieni w swoich problemach. To szczególnie cenne dla osób, które spotykają się ze stygmatyzacją, czują się odizolowane lub wstydzą się swoich doświadczeń.1,2 Tak często jest, na przykład, u osób mierzących się z uzależnieniami. W takich przypadkach terapia grupowa może dać pacjentowi coś, czego indywidualne spotkania z terapeutą po prostu nie są w stanie zapewnić.

Psychoterapia grupowa w poradni Konteksty

Psychoterapia grupowa może być skuteczną formą pracy nad najbardziej skomplikowanymi problemami. Jeśli zastanawiasz się nad jej podjęciem, warto zajrzeć na stronę poradni Konteksty: https://konteksty.net/psychoterapia-grupowa-konteksty/.

Źródła:

1. Rosendahl, J., Alldredge, C. T., Burlingame, G. M., & Strauss, B. (2021). Recent Developments in Group Psychotherapy Research. 
2. Burlingame GM, Strauss B (2021): Efficacy of small group treatments: foundations for evidence-based practice